Interview Cybersoek
Heb je een vaccinatiebewijs nodig deze zomer? Dat regel je online met een CoronaCheck App. Videobellen met je familie in het buitenland? Dat kan online gratis via Zoom. Korting krijgen voor toegang naar het pretpark? Koop je kaartje online. Je hebt flink wat kennis en toegang nodig om mee te kunnen doen in een samenleving waar bijna alles en iedereen online is. Wat als je niet digivaardig bent?
Cybersoek is een platform in Amsterdam voor digitale zelfredzaamheid, door ondersteuning en educatie. Het woord soek uit de naam betekent markt in het Arabisch. Het is een plek waar Amsterdammers elkaar ontmoeten rondom cybervraagstukken.
“Bij onze ontmoetingsplekken en die van onze partners in Amsterdam Oost, Zuid, Zuidoost, Noord en Nieuw-West maken mensen al 20 jaar kosteloos gebruik maken van de computer, internet en programma-aanbod rondom digitale vragen. Deze vragen en onzekerheden hebben we allemaal, maar ergens naar toe kunnen gaan als je ergens tegen aan loopt is niet altijd vanzelfsprekend. Cybersoek heeft een prachtig divers aanbod op maat gecreëerd rondom vaardigheden die je nodig hebt om achter de computer te werken: taal cafés, empowerment en computerlessen.” Aan het woord zijn Josette de Vroeg en Karien Sondervan van Cybersoek.
Kun je kort schetsen wat de eerste lockdown en de onwetendheid die we allemaal hadden rondom een pandemie een jaar geleden voor jullie betekende?
Er was zo veel angst, werkelijk het meest bizarre nepnieuws ging de ronde. Plotsklaps werden de face-to-face contacten met de deelnemers beëindigd en konden we mensen alleen op afstand ondersteunen. Er kwamen ook allemaal nieuwe situaties voor waar digitale vaardigheden voor nodig waren. Betrouwbare informatie vinden, testafspraken maken en online lessen volgen. Aangezien veel van de mensen met wie we optrekken niet online te vinden zijn hebben we direct een telefonische computerhulplijn geopend. Het vaste team van Cybersoek vormde het belteam en is ook zelf actief gaan bellen – in heel veel talen – naar mensen uit ons netwerk. Dit werd enorm op prijs gesteld. We namen ons voor om samen door deze crisis te komen: met het team, alle betrokken vrijwilligers en ook alle deelnemers.
Waarvan dacht je, ‘hoe gaan we dit doen? En dit gaat ons nooit lukken?’ en wat lukte toch of heeft je het meest verbaasd het afgelopen jaar?
De grote vraag was: hoe kunnen mensen die minder digitaal vaardig zijn meekomen in een online samenleving? We merkten direct dat veel van de mensen die we spraken geen werkende computer met internet tot hun beschikking hadden, of zulke versplinterde vaardigheden dat het onmogelijk was om mee te komen met wat er burgers verwacht wordt. De technologische ontwikkelingen raakte echt in een stroomverstelling. Onder leiding van de gemeente Amsterdam hebben we het voor elkaar gekregen om met samenwerkingspartners en intermediairs aan 3500 Amsterdammers een laptop te geven, inclusief ondersteuning bij het gebruik daarvan. Als dat echt niet op afstand kon, dan mochten mensen 1-op-1 op afspraak langskomen. Dat was een mega operatie waar we heel trots op zijn.
We hebben video tutorials gemaakt van antwoorden op de meest gestelde vragen. Over hoe je bijvoorbeeld een e–mailadres aanmaakt of hoe je een sterk wachtwoord bedenkt. Dit aanbod hadden we zonder corona nooit ontwikkeld.
Wat ook heel bijzonder is ons programma De School voor Ouders, daar maakten we een onlineversie van. Er waren zo veel ouders die met hun handen in het haar zaten omdat ze opeens thuisonderwijs moesten bieden. Maar hoe doe je dat als je zelf de taal niet machtig bent, je geen computerkennis hebt en het schoolsysteem maar nauwelijks kent? Er kwamen wel 300 vaders en moeders wekelijks via WhatsApp samen om lessen te volgen. Een gouden greep!
Wat zijn de belangrijkste gevolgen van corona en de lockdown geweest voor de mensen die jullie ondersteunen?
- Heel veel spanning in de thuissituatie. Grote zorgen over vrijheidsbeperkingen, school, werk, inkomen, eten, klein behuisd zijn, grote gezinnen, gezondheid – ook van familie ver weg – en ook een groot tekort aan digitale hulpmiddelen. Allemaal ingrediënten voor een kwetsbaar makende situatie. De wereld van mensen werd echt steeds kleiner. De ongelijkheid die hierdoor wordt versterkt, daar moeten we ons als maatschappij echt heel kwaad over maken!
- De digitale achterstand blijkt nog veel groter te zijn dan gedacht. Vaak waren mensen onbewust onbekwaam. Nu zijn veel meer mensen bewust onbekwaam, omdat ze vastlopen nu er zoveel online plaatsvindt. Dat is uiterst onprettig om te ontdekken. Maar met goede en passende ondersteuning biedt het wel de kans om je te bekwamen. En daar heeft Cybersoek alle vertrouwen in, omdat wij zien dat mensen een leven lang kunnen leren!
- Onze computerhulplijn werd platgebeld. Steeds meer mensen weten Cybersoek te vinden. En wat als zo prettig wordt ervaren is dat Cybersoek niet alleen digitale hulp biedt, maar ook aandacht, contact, begrip en een luisterend oor. Want de reden waarom mensen minder vaardigheden hebben ontwikkeld is hartstikke complex.
Wat heb je geleerd in dit bijzondere jaar?
Samen komen we zo veel verder! Als professionals en ook als bewoners van de stad Amsterdam. Het zit in kleine dingen, een handgeschreven briefje, zwaaien door het raam of een extra mondkapje mee voor onderweg: in tijden van crisis moet je extra lief zijn voor elkaar. En als organisatie moet je voldoende wendbaar en flexibel zijn om meebewegen, om relevant te zijn tijdens urgente situaties. Nog meer dan voorheen is het belang van digitale vaardigheid aangetoond. En om hier mee aan de slag te kunnen moeten de randvoorwaarden om te leren op orde zijn.
Wat is het eerste wat jezelf weer gaat doen als de wereld open is?
Onze mensen weer live op onze locaties ontvangen. En alles op alles zetten om de Cyberbank op te zetten. Hier kunnen Amsterdammers met minder financiële middelen hardware kopen voor een soft prijsje. Wij laten tweedehands laptops opknappen door jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zo creëren we nieuwe banen. Vervolgens delen we deze laptops van hoge kwaliteit uit aan mensen die het nodig hebben. Ook kunnen wij gratis, blijvende ondersteuning verlenen in de vorm van een cursus, 1-0p-1 op afspraak of via de computerhulplijn in verschillende talen. De Cyberbank is eigenlijk een soort voedselbank, maar dan voor laptops met ondersteuning. Zodra dit rond is horen jullie uiteraard van ons!
